Als we één ding de afgelopen jaren hebben geleerd, dan is het wel dat gezondheid iets is dat we nooit als vanzelfsprekend mogen beschouwen. Hoewel er dingen zijn die we niet kunnen voorspellen, zijn er gelukkig ook dingen die we wel kunnen voorspellen en, nog beter, kunnen voorkomen.

Op deze website lees je meer over griep en het belang van het voorkomen dat je griep krijgt, zodat iedereen GriepGereed en gezond de winter kan doorkomen.

Corona zette ons leven volledig op zijn kop, vooral aan het begin van de pandemie, maar we hebben uiteindelijk geleerd dat we er iets aan kunnen doen. Door eenvoudige en effectieve voorzorgsmaatregelen te nemen, kunnen we onszelf en onze dierbaren beschermen tegen de griep. Lees hier hoe!

De risico's – voor wie is de griepprik?

Wat zijn de gevolgen van griep? In sommige gevallen kan griep leiden tot ernstige complicaties. In deze gevallen gaat het om mensen die kwetsbaar zijn, met:

een leeftijd van 60 jaar en ouder. Hier horen ook de mensen bij die vóór 1 mei van het volgend jaar 60 jaar worden;

een longziekte, zoals astma waarvoor ontstekingsremmers gebruikt worden, COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease (chronische bronchitis of longemfyseem)) en ernstige en langdurige longschade na COVID-19;

een probleem in de functie van het hart, zoals na een hartaanval, hartritmestoornissen of hartfalen;

Diabetes type 1 en 2;

een nierziekte;

weinig afweer door een ziekte (bijvoorbeeld HIV (humaan immunodeficientie virus)) door een medische behandeling, zoals chemotherapie of een beenmergtransplantatie, of door medicijnen die uw afweer lager maken;

neurologische en neuromusculaire ziekten (NNMD) zoals mensen met een spierziekte of andere ziekte(n) aan het zenuwstelsel zoals Parkinson of ALS (Amyotrofische Laterale Sclerose), mensen die een hersenbloeding of herseninfarct doormaakten, mensen met epilepsie of kinderen met psychomotore aandoeningen (algehele ontwikkelingsachterstand);

zeer ernstig overgewicht (BMI (Body Mass Index) ≥ 40);

dementie;

een cochleair implantaat;

een verstandelijke beperking;

een leeftijd vanaf 6 maanden tot 18 jaar die langdurig salicylaten gebruiken (bijvoorbeeld bij chronische darmaandoeningen).

Alle mensen die in een verpleeghuis wonen en die niet in één van bovenstaande categorieën vallen.

Daarnaast mogen alle vrouwen die tussen 15 oktober en 1 maart 22 weken of langer zwanger zijn de griepprik halen. Zij kunnen de vaccinatie halen bij het consultatiebureau.

Als je tot 1 van deze groepen hoort, is het belangrijk dat je in het najaar de griepprik haalt. Ook als je je gezond voelt. Jouw afweersysteem werkt minder goed in het beschermen tegen het griepvirus. Hierdoor kan je sneller en erger ziek worden door griep en bijvoorbeeld een longontsteking krijgen. Ook kan een bestaande ziekte of aandoening erger worden.

Zelfs als je niet tot één van deze groepen behoort, is het nog steeds belangrijk om jezelf te beschermen tegen griep, omdat je op die manier kunt helpen om de kwetsbare mensen waar je van houdt te beschermen.

Klik op de onderstaande pictogrammen voor meer informatie.

  • HART- EN VAATZIEKTEN

    Besmetting met het griepvirus kan in verband worden gebracht met een toename van hartaanvallen en beroertes.3 Griep wordt in verband gebracht met een meer dan 5-voudige toename van het risico op een hartaanval binnen drie dagen na besmetting.4

  • BLOEDDRUK

    Mensen met hypertensie en hoge bloeddruk lopen een groter risico op een hartaanval en beroerte door de hogere stress die een griepinfectie in het lichaam veroorzaakt.5

  • DIABETES

    Mensen met diabetes (type 1, type 2 of zwangerschapsdiabetes) lopen een hoger risico op ernstige complicaties door griep.
    Een griepinfectie kan het moeilijker maken om de bloedsuikerspiegel onder controle te houden, wat kan leiden tot complicaties zoals een longontsteking6, een 9-voudige toename van het risico op ziekenhuisopname7 en een 2-voudige toename van het risico op overlijden.8 Griep kan ook het risico op cardiovasculaire problemen verhogen, door verergering van hartfalen en coronaire hartziekten. Tevens kan het de complicaties van diabetes verslechteren, met een slechte glykemische controle en acidose.9,10

  • COPD

    Bij patiënten met longaandoeningen is de ernst van de ziekte en het sterftecijfer door infecties aan de luchtwegen, zoals griep, aanzienlijk groter.11
    Bij mensen met COPD (chronic obstructive pulmonary disease) is de kans op ziekenhuisopname na een griepinfectie twee keer zo groot.12
    Mensen met astma kunnen met een griepinfectie, zelfs in lichte mate, last krijgen van verdere ontsteking van de luchtwegen, waarbij ze gezwollen en gevoelige luchtwegen ontwikkelen, wat kan leiden tot een longontsteking en andere acute luchtwegaandoeningen. Griepinfecties kunnen astma-aanvallen uitlokken en astmasymptomen verergeren.13

  • CHRONISCHE NIERZIEKTE

    Mensen met een chronische nierziekte in elk stadium, mensen die een niertransplantatie hebben gehad en mensen die een dialysebehandeling ondergaan, lopen een hoger risico om ernstige complicaties te ontwikkelen als gevolg van de griep. Chronische nieraandoeningen verzwakken de immuunrespons, waardoor het immuunsysteem minder goed in staat is om infecties te bestrijden, wat kan leiden tot ziekenhuisopname en zelfs de dood.14

  • KANKER

    Sommige kankerbehandelingen kunnen de weerstand van het lichaam verzwakken, waardoor het immuunsysteem minder goed werkt en het risico op griep toeneemt.15
    Mensen met een lage immuniteit lopen een grotere kans om griepgerelateerde klachten te ontwikkelen: 1 op de 3 geïnfecteerde patiënten ontwikkelt een longontsteking en bijna 1 op de 5 ontwikkelt een superinfectie.16

    Vanaf 10 jaar na de diagnose kunnen patiënten met hematologische kanker en andere kankersoorten een verhoogd risico hebben op ziekenhuisopname en overlijden als gevolg van griep.17

    Bovendien kunnen kankerbehandelingen onderbroken of uitgesteld worden door complicaties als gevolg van de griep.18 Preventie is daarom het belangrijkst voor mensen die kanker hebben of hebben gehad, omdat het risico op complicaties door griep hierdoor kan worden verlaagd.19

  • HART- EN VAATZIEKTEN

  • BLOEDDRUK

  • DIABETES

  • COPD

  • CHRONISCHE NIERZIEKTE

  • KANKER

Besmetting met het griepvirus kan in verband worden gebracht met een toename van hartaanvallen en beroertes.3 Griep wordt in verband gebracht met een meer dan 5-voudige toename van het risico op een hartaanval binnen drie dagen na besmetting.4

Mensen met hypertensie en hoge bloeddruk lopen een groter risico op een hartaanval en beroerte door de hogere stress die een griepinfectie in het lichaam veroorzaakt.5

Mensen met diabetes (type 1, type 2 of zwangerschapsdiabetes) lopen een hoger risico op ernstige complicaties door griep.
Een griepinfectie kan het moeilijker maken om de bloedsuikerspiegel onder controle te houden, wat kan leiden tot complicaties zoals een longontsteking6, een 9-voudige toename van het risico op ziekenhuisopname7 en een 2-voudige toename van het risico op overlijden.8 Griep kan ook het risico op cardiovasculaire problemen verhogen, door verergering van hartfalen en coronaire hartziekten. Tevens kan het de complicaties van diabetes verslechteren, met een slechte glykemische controle en acidose.9,10

Bij patiënten met longaandoeningen is de ernst van de ziekte en het sterftecijfer door infecties aan de luchtwegen, zoals griep, aanzienlijk groter.11
Bij mensen met COPD (chronic obstructive pulmonary disease) is de kans op ziekenhuisopname na een griepinfectie twee keer zo groot.12
Mensen met astma kunnen met een griepinfectie, zelfs in lichte mate, last krijgen van verdere ontsteking van de luchtwegen, waarbij ze gezwollen en gevoelige luchtwegen ontwikkelen, wat kan leiden tot een longontsteking en andere acute luchtwegaandoeningen. Griepinfecties kunnen astma-aanvallen uitlokken en astmasymptomen verergeren.13

Mensen met een chronische nierziekte in elk stadium, mensen die een niertransplantatie hebben gehad en mensen die een dialysebehandeling ondergaan, lopen een hoger risico om ernstige complicaties te ontwikkelen als gevolg van de griep. Chronische nieraandoeningen verzwakken de immuunrespons, waardoor het immuunsysteem minder goed in staat is om infecties te bestrijden, wat kan leiden tot ziekenhuisopname en zelfs de dood.14

Sommige kankerbehandelingen kunnen de weerstand van het lichaam verzwakken, waardoor het immuunsysteem minder goed werkt en het risico op griep toeneemt.15
Mensen met een lage immuniteit lopen een grotere kans om griepgerelateerde klachten te ontwikkelen: 1 op de 3 geïnfecteerde patiënten ontwikkelt een longontsteking en bijna 1 op de 5 ontwikkelt een superinfectie.16

Vanaf 10 jaar na de diagnose kunnen patiënten met hematologische kanker en andere kankersoorten een verhoogd risico hebben op ziekenhuisopname en overlijden als gevolg van griep.17

Bovendien kunnen kankerbehandelingen onderbroken of uitgesteld worden door complicaties als gevolg van de griep.18 Preventie is daarom het belangrijkst voor mensen die kanker hebben of hebben gehad, omdat het risico op complicaties door griep hierdoor kan worden verlaagd.19

Voorzorgsmaatregelen

Er zijn een aantal eenvoudige maatregelen die we allemaal kunnen nemen om onszelf en onze dierbaren te beschermen tegen griep en om het risico op ernstige griepgerelateerde complicaties te verminderen.

Ontdek hier wat we kunnen doen om GriepGereed te worden en te focussen op een zo gezond mogelijk leven.

Haal jouw griepprik20

Jaarlijkse vaccinatie verkleint de kans op griep.21 Als je toch de griep krijgt, heb je minder kans om ernstige complicaties op te lopen.
Bovendien kunnen vaccins helpen om de herstelperiode te verkorten en de risico's van ziekenhuisopname te verkleinen.

Was regelmatig jouw handen22

Zorg ervoor dat je jouw handen regelmatig wast met zeep en water en droog ze grondig af met een handdoek. Je kunt ook een handgel op alcoholbasis gebruiken als je geen zeep en water in de buurt hebt. De WHO adviseert om ongeveer 30 seconden te besteden aan het wassen van je handen..

Vermijd het aanraken van je ogen, neus en mond23

Bacteriën en virussen komen meestal je lichaam binnen via de ogen, neus en mond. Als je toch je ogen, neus of mond moet aanraken, doe dit dan met een schone tissue of was eerst je handen.

Vermijd contact met zieke mensen24

Griep is besmettelijk, wat betekent dat het zich gemakkelijk verspreidt in drukke ruimtes. Als een besmet persoon hoest of niest, kunnen druppeltjes met het virus zich tot een meter ver verspreiden, en vervolgens anderen besmetten die deze druppeltjes inademen. Probeer daarom een veilige afstand te bewaren tot de mensen om je heen.

Blijf thuis als je je niet goed voelt25

Als je je ziek voelt, is het beter om je te isoleren om de verspreiding van het virus te beperken en de mogelijkheid om iemand te besmetten die kwetsbaarder is dan jij te verkleinen.

FAQ

Vind hier alle feiten over de griep op een rijtje. Klik op de onderstaande vragen om meer te weten te komen over griep en hoe je jezelf kunt beschermen tegen de risico's.

  • Wat zijn de risico's van griep?

    Typische kenmerken van de griep zijn abrupt optredende koorts en problemen met de luchtweg zoals hoest, keelpijn en een loopneus. Ook kun je last krijigen hoofdpijn, spierpijn en vermoeidheid.
    Als kwetsbare mensen besmet raken, kan de griep heftige gevolgen hebben, zoals ziekenhuisopname, longontsteking en overlijden.26

  • Is griep elk jaar hetzelfde?

    Griepvirussen veranderen voortdurend en deze genetische veranderingen worden in de gaten gehouden door bevoegde instanties zoals ECDC (European Centre for Disease Prevention and Control), CDC (Centres for Disease Control and Prevention) en WHO (World Health Organization). De verzamelde informatie is van cruciaal belang omdat deze helpt bepalen of vaccins en antivirale geneesmiddelen werken tegen circulerende griepvirussen en of dierlijke griepvirussen mensen kunnen besmetten.27

  • Wat is het verschil tussen griep en COVID-19?

    Griep en COVID-19 zijn beide besmettelijke aandoeningen van de luchtwegen, maar ze worden veroorzaakt door verschillende virussen. COVID-19, dat zich gemakkelijker verspreidt dan griep, wordt veroorzaakt door infectie met het coronavirus dat voor het eerst werd geïdentificeerd in 2019. Griep wordt veroorzaakt door infectie met het griepvirus (influenza).
    Bij COVID-19 kan het langer duren voordat mensen symptomen krijgen en mensen kunnen langer besmettelijk blijven.

  • Hoe besmettelijk is griep en hoe wordt het verspreid?

    Griep wordt voornamelijk verspreid via druppeltjes wanneer een besmet persoon hoest of niest, maar ook door het aanraken van oppervlakten waar de druppeltjes op terecht zijn gekomen. Mensen met de griep kunnen besmettelijk zijn vanaf de dag voordat hun symptomen beginnen tot zeven dagen erna. De kans op besmetting is de eerste vier dagen het hoogst, maar jonge kinderen, personen met verminderde weerstand en mensen die ernstig ziek zijn van griep kunnen het virus langer uitscheiden in de luchtwegen.30

  • Kan ik tegelijkertijd griep en COVID-19 krijgen?

    Ja, het is mogelijk om griep en COVID-19 tegelijkertijd te krijgen. De beste manier om ziekenhuisopname en ernstige complicaties van COVID-19 en griep te voorkomen is door je te vaccineren met beide vaccins en preventiemaatregelen te blijven volgen.29

  • Kan ik tegelijkertijd het griepvaccin en het Covid-vaccin krijgen?

    ja, je kunt het griepvaccin en de coronavaccinatie tegelijk krijgen, inclusief een COVID-19 Boostervaccin

  • Ik heb mijn coronavaccinatie al gehad, heb ik de grieppik dan nog wel nodig?

    Het is verstandig om ook de griepprik te halen. De coronavaccinatie beschermt u niet tegen het griepvirus, maar alleen tegen het coronavirus. Je krijgt de griepprik aangeboden omdat je vanwege jouw leeftijd en/of medische aandoening meer kans hebt om (ernstig) ziek te worden door griep. De griepprik verkleint de kans dat je griep krijgt en daardoor ernstig ziek wordt.58

  • Worden griepvaccins goed verdragen?

    Bijwerkingen na de griepprik komen weinig voor en zijn meestal mild. De griepprik wordt al tientallen jaren wereldwijd bij miljoenen mensen gebruikt en is heel goed onderzocht. Net als alle andere medicijnen kan de griepprik ook bijwerkingen geven. Bijwerkingen ontstaan doordat het lichaam denkt dat er sprake is van een echte griepinfectie. De bijwerkingen zijn dus een signaal dat het vaccin werkt.

  • Wanneer kan ik me het beste laten vaccineren?

    De beste tijd voor de griepprik is ieder jaar vanaf half oktober. De griep komt alleen voor in de winter, meestal tussen december en maart. Nadat je de griepprik heeft gekregen, duurt het 2 weken voordat jouw lichaam voldoende afweerstoffen heeft aangemaakt. Het is daarom het beste de griepprik te halen tussen half oktober en eind november.58

  • Hoe vaak moet je een griepprik halen?

    De afweerstoffen die jouw lichaam na de griepprik maakt, beschermen je meestal ongeveer een half jaar. Daarom is het verstandig om de griepprik ieder jaar te halen.58

  • Is het beter om ziek te worden van griep dan om een griepvaccinatie te krijgen?

    Nee. Griep kan ernstige gevolgen hebben, vooral bij jonge kinderen, oudere volwassenen en mensen die al lijden aan chronische, niet-overdraagbare ziekten. Elke griepinfectie kan voor ernstige complicaties zorgen, zelfs bij gezonde kinderen en volwassenen. Daarom is laten vaccineren een veiligere keuze dan het risico lopen om ziek te worden.36

  • Welke bijwerkingen kan de griepprik geven?

    Net als alle andere medicijnen kan de griepprik ook bijwerkingen geven. Bijwerkingen ontstaan doordat het lichaam denkt dat er sprake is van een echte griepinfectie. De bijwerkingen zijn dus een signaal dat het vaccin werkt.
    Bijwerkingen na de griepprik komen weinig voor en zijn meestal mild. Je kan op de eerste dag wat pijn, roodheid of een lichte zwelling hebben op de plaats van de prik (de bovenarm). Ook kan je je niet lekker voelen of last hebben van hoofdpijn of spierpijn. De meeste bijwerkingen gaan binnen een paar dagen vanzelf over.58

  • Hoe krijg ik de griepprik?

    Je kunt de griepprik bij jouw huisarts krijgen. Als je behoort tot de doelgroep van de gratis griepprik, krijg je in oktober of november van jouw huisarts een uitnodiging voor de griepprik. Heb je geen uitnodiging ontvangen en behoor je wel tot de doelgroep? Neem dan contact op met jouw huisarts.

  • Ik heb nog nooit griep gehad, waarom zou ik dan de griepprik halen?

    Dat je eerder geen last hebt gehad van een infectie met het griepvirus zegt niets over jouw kans om griep te krijgen en anderen te besmetten. Wanneer je bij één van de doelgroepen voor de griepprik hoort, heb je meer kans om (ernstig) ziek te worden door griep. Een deel van de mensen merkt niet dat ze griep hebben omdat ze geen klachten ontwikkelen. Deze groep kan wel kwetsbare mensen besmetten.58

  • Ik behoor niet tot de riscico-groepen. Is het dan nodig om de griepprik te halen, en hoe gaat dat in zijn werk?

    Zelfs als je niet tot één van deze groepen behoort, is het nog steeds belangrijk om jezelf te beschermen tegen griep, omdat je op die manier kunt helpen om de kwetsbare mensen om je heen te beschermen. Je vermindert dan de kans dat je kwetsbare mensen waarmee je in aanraking komt besmet met het griepvirus.

    Om de grieppik te halen vraag je bij jouw huisarts een recept voor de griepprik. Je koopt de griepprik zelf bij jouw apotheek en gaat met het vaccin naar jouw huisarts (assistente) die de prik zet. Je betaalt zelf voor de griepprik en voor het zetten van de prik.

Woordenlijst griep

Klik op de onderstaande woorden om meer te weten te komen over griep.

Griep of influenza

Griep of influenza

Er is geen verschil tussen griep en influenza. Griep is een door vaccinatie te voorkomen ziekte die elk jaar ongeveer tien tot dertig procent van de Europese bevolking besmet en honderdduizenden ziekenhuisopnames in heel Europa veroorzaakt.39

Virus

Virus

Virussen zijn besmettelijke eenheden die door hun kleine formaat ultrafiltreerbaar zijn. Virussen kunnen zich alleen vermenigvuldigen in de levende cellen die ze infecteren. Daarin kunnen ze de productie starten van de componenten waaruit ze gemaakt zijn. Ze kunnen het verloop van cellulaire processen omleiden en wijzigen om hun eigen voortplanting optimaal te laten verlopen.40 Influenza wordt veroorzaakt door virussen.41

Bacteriën

Bacteriën

Bacteriën zijn eencellige levende micro-organismen die zich kunnen voortplanten door celdeling.42
Er bestaan slechte bacteriën die slecht zijn en die ziekten veroorzaken, maar er zijn ook goede bacteriën.43

Vaccin

Vaccin

Een preparaat dat wordt gebruikt om de immuunrespons van het lichaam tegen ziekten te stimuleren. Vaccins worden meestal toegediend door middel van naaldinjecties, maar sommige kunnen via de mond worden toegediend of in de neus worden gespoten.44

Symptoom

Symptoom

Lichamelijke of mentale problemen kunnen veroorzaakt worden door een ziekte of aandoening.45 Zo kan griep koorts (tot 38°C), rillingen, hoest, keelpijn, verstopte neus en afscheiding, spier-en lichaamspijn, vermoeidheid veroorzaken.46

Incubatietijd

Incubatietijd

De incubatieperiode of incubatietijd van een ziekte is de tijd die verstrijkt tussen de besmetting en de eerste klinische symptomen van de ziekte. Voor griep varieert de incubatieptijd van één tot zeven dagen, en duurt in de meeste gevallen twee tot drie dagen.48

Antigene drift

Antigene drift

Antigene drift is een proces dat kan optreden nadat vaccins zijn gemaakt51. Hierbij wijzigt een virus langzaam maar zeker door natuurlijke mutatie van samenstelling.

Dit resulteert in een nieuwe stam waardoor een jaarlijkse herformulering van het griepvaccin nodig is.52

Immuniteit

Immuniteit

De fysiologische mechanismen die het lichaam van een individu in staat stellen om materialen als vreemd te herkennen en deze te neutraliseren, elimineren of metaboliseren zonder schade aan het eigen weefsel.53

Comorbiditeiten

Comorbiditeiten

Wanneer meer dan één ziekte of aandoening tegelijkertijd aanwezig is bij dezelfde persoon. Aandoeningen die worden beschreven als comorbiditeiten zijn vaak chronische of langdurige aandoeningen.54

Chronische ziektes

Chronische ziektes

Chronische ziektes kunnen omschreven worden als aandoeningen die 1 jaar of langer duren en voortdurende medische aandacht vereisen en/of activiteiten van het dagelijks leven beperken.

Niet-overdraagbare ziekten ('noncommunicable diseases' of NCDs)

Niet-overdraagbare ziekten ('noncommunicable diseases' of NCDs)

Chronische, niet-overdraagbare ziekten die vaak lang duren en het gevolg zijn van een combinatie van genetische, mentale- en gedragsfactoren. De belangrijkste soorten (niet-overdraagbare) NCD's zijn hart- en vaatziekten, dperessie, kanker, chronische aandoeningen van de luchtwegen en diabetes.56

COPD

COPD

COPD is een longziekte waarbij je longen zijn beschadigd. Je hebt minder zuurtstof en ademen is moeilijker. Hierdoor heb je minder energie. Normale dingen zoals traplopen, boodschappen doen of je aankleden kunnen lastig zijn. De afkorting COPD staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease (Chronische Obstructieve Long Ziekte).59